Bilinçli Yaşam ve Sağlıklı Gelecek için

Sağlık Notları

Evet önlemek mümkündür. Öncelikle diyet ve egzersiz ile kilo vermek yeterli olacaktır. Yapılan araştırmalara göre kilo verdirecek bir diyet-egzersiz programı %60-70 oranında şeker hastalığına gidişi durdurabilir. Özellikle ideal kilolara ulaşırsanız, durdurmanın ötesinde yani şeker hastalığı riskini tamamen önlemenin ötesinde, prediyabeti de düzeltebilir ve tamamen normal bir birey olabilirsiniz. Diyabeti önlemek için, diyet ve egzersize bazen bir şeker ilacı ekleyebiliriz. Bu ilaç da prediyabetin, diyabete dönüşünü %20-30 oranında azaltabilir. Bazen de hekiminiz kilonun derecesine göre, kilo verdirici başka stratejiler düşünebilir. Kilo ilaçları bunlardan bir tanesidir. Neticede DİYABET ÖNLENEBİLİR BİR HASTALIKTIR. Önlemek, hastalığı tedavi etmekten her zaman daha kolaydır. Ayrıca diyabeti önlemek için hayatımızda yaptığımız olumlu değişiklikler, hatta başladığımız ilaç sizi kalp damar hastalıklarından ve hatta kanserden de koruyacaktır. 

Gebelik diyabeti gelişen kişilerde, gebelikten sonra yaşam boyu diyabet gelişme riski %70'lere kadar çıkabilmektedir. Bu nedenle ömür boyu sağlıklı yaşam tarzını benimsemeli ve gerekiyorsa ilaç başlanmalıdır. Oranın yüksek olması gözünüzü korkutmasın. Yüksek olmasının ana sebebi, zaten sağlıksız yaşama ve kilolu olma oranlarının yüksek olmasıdır. Kilo kontrolü bu riski önleyecektir. Önlemek tedavi etmekten daha kolaydır.

Günümüzde diyabet tedavisinde elimiz oldukça kuvvetli olup, artık hastalarımızı tedavi ederken yalnızca şekeri tedavi etmeyi düşünmüyoruz. Aynı zamanda ilaçların yan faydalarından da istifade etmek istiyoruz ve ilaç tercihlerimiz bu faydalara göre değişebiliyor. Bu yan faydalar arasında, kilo verdirme, kalp koruma, böbrek koruma, karaciğer yağlanmasını önleme veya tedavi etme, olumlu nörolojik kazanımlar gibi etkiler sayılabilir. Ayrıca bazı diyabet ilaçlarının gerek direk etkisi ile gerek kilo verdirerek üreme sağlığı üzerine, kemik metabolizması üzerine kanser önlemede olumlu etkileri olduğunu biliyoruz. 

Tip 2 diyabet tanısı olan birinde üç aylık şeker ortalaması olan HbA1C’yi 1 birim düşürmek bile:

  • Diyabete bağlı ölümleri %25...
  • Tüm nedenlere bağlı ölümleri %7...
  • Kalp krizi riskini %18...
  • Böbrek, göz, sinir hastalığı riskini %35 azaltır.

UKPDS. Lancet 1998;352:837

 

HbA1C’yi tamamen hedef değerlere düşürürsek, şeker HASTAsı değil, diyabetik bir BİREY olursunuz. Yani şeker hastası olmayan birinden farkınız olmaz. 

Öte yandan şeker hastalığı sinsidir, tedavi edilmez ve HbA1c yüksek kalırsa, başta göz, böbrek ve sinir hastalığı olmak üzere ayak problemleri, kalp krizi ve inmeye yol açabilir. 

  • Obezite ve sigara, kanserin önlenebilir iki sebebidir. Diğer bir deyişle, obeziteyi tedavi etmek ve sigarayı bırakmak kanser önlemek için atılmış iki kocaman adımdır.
  • Peki obezite, hangi kanserlere yol açabilir:
    • Kadınlarda:

      • Endometrium (rahim iç zarı) kanseri

      • Postmenopozal meme kanseri

      • Yumurtalık (over) kanseri

      • Safra kesesi kanseri

    • Erkeklerde:

      • Prostat kanseri 

      • Kolorektal kanser (kalın bağırsak ve rektum)

      • Karaciğer kanseri

      • Hem kadın hem erkeklerde:

        • Kolorektal kanser
        • Yemek borusu adenokarsinomu
        • Pankreas kanseri
        • Böbrek (renal hücreli) kanseri
        • Mide kanseri 
        • Tiroid kanseri
        • Multipl miyelom (bir tür kemik iliği kanseri)
        • Menenjiom (beyin zarında oluşan tümörler)
    • Obezite ayrıca daha önce gelişmiş, tanı konulmuş ve tedavi edilmiş bir kanserin nüks etme riskini arttırmaktadır.
    • Dolayısıyla obezite ile mücadele, hem kanser olma, hem de nüks etme ihtimallerini azaltır.
    • Davranış terapisiyle birlikte, sağlıklı beslenme ve egzersiz obezite ile mücadelede en önemli adımlardır.
    • Ayrıca gerektiği zaman kilo verdirme ilaçları (En başta GLP-1 analogları) ve gerekirse kilo cerrahisine başvurulabilir.
    • Hem genel toplumda, hem de seçilmiş kanser sağ kalanlarında obeziteyi önlemek veya varsa tedavi etmek, kanserle mücadelede önemli bir unsurdur.